--कपिल प्रसाद द्वा
“कलिउड“ भनेर चिनिने नेपाली फिल्म उद्योगले हालैका वर्षहरूमा कबड्डी, छक्का पञ्जा, पशुपति प्रसाद, लुट जस्ता हिट फिल्महरू सहित उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ । यद्यपि, हलिउड, बलिउड, वा कोरियाली लहरको विश्वव्यापी सिनेमासँग तुलना गर्दा नेपाली फिल्महरू अझै पनि पहुँच, प्राविधिक गुणस्तर र कथा कथनको गहिराइमा जान संघर्षरत छन् । यसैले आगामी दीनमा नेपाली सिनेमाले आफ्नो विशिष्ट पहिचानलाई जोगाउँदै विश्वव्यापी रूपमा प्रतिस्पर्धा गर्न ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ । आउनुहोस विश्वव्यापी प्रवृत्तिहरूको तुलनामा नेपालको फिल्म उद्योगमा प्रवद्र्धनको आवश्यक पर्ने प्रमुख क्षेत्रहरूको अन्वेषण गरौं ।
नेपाली सिनेमा मा के प्रवर्धनमा गर्नुपर्छ ?
१. नेपाली कथाहरु र सांस्कृतिक प्रतिनिधित्व ।
नेपालमा कथाहरूको खजाना छ —पौराणिक कथाहरू, ऐतिहासिक महाकाव्यहरू, गोर्खा आर्मी, जातीय विविधता (राई, लिम्बु, मगर,नेवा, तामाङ, थारु कथाहरू ) र समकालीन सामाजिक मुद्दाहरू । टलकजंग भर्सेस टुल्के र ह्वाइट सन जस्ता चलचित्रहरूले स्थानीय कथाहरू राम्रोसँग भनिएमा गहिरो रूपमा प्रतिध्वनित हुन्छन् भन्ने प्रमाणित गरिसकेको छ ।
२. राम्रो प्राविधिक उतपादन ।
धेरै नेपाली चलचित्रहरू अझै पनि कमजोर ध्वनि मिश्रण, कमजोर छायांकन र कम बजेटको VFX बाट पीडित छन् । आधुनिक उपकरण, व्यावसायिक सम्पादन र दक्ष प्राविधिकहरूमा लगानी गर्नाले चलचित्र हेर्ने अनुभव बढाउन सक्छ ।
३. बलियो पटकथा लेखन र मौलिकता ।
धेरै नेपाली चलचित्रहरूले बलिउड वा दक्षिण भारतीय टेम्प्लेटहरूको नक्कल गर्छन् । प्रेमगीत जस्ता बलियो संवादहरू भएका मौलिक पटकथाहरूलाई प्रारम्भिक सफलतालाई आधारमानि प्रेम कथाहरू भन्दा प्राथमिकता दिनुपर्छ ।
४. निर्माणमा स्वतन्त्रता को बिकाश ले कलात्मक सिनेमाको वृद्धि गर्दछ ।
व्यावसायिक चलचित्रहरूले प्रभुत्व जमाउँदा नेपाललाई हाइवे र डाइङ क्यान्डल जस्ता विचार–उत्तेजक चलचित्रहरू चाहिन्छ जसले गहिराइका साथ सामाजिक मुद्दाहरूको
अन्वेषण गर्दछ ।
५. व्यावसायिक अभिनय र प्रशिक्षण केन्द्र ।
नेपालमा संरचित अभिनय विद्यालयहरूको अभाव छ । हलिउडको विधि अभिनय वा भारतको FTII जस्ता प्रशिक्षण केन्द्रहरूले पुरानै कलाकारहरूलाई पुनः प्रयोग गर्नुको सट्टा नयाँ प्रतिभालाई उजील्याउन हुर्काउन सक्छ ।
६. सरकारी सहयोग र चलचित्र नीति कर छुट प्रोत्साहन, फिल्म निर्माताहरूका लागि अनुदान र बोल्ड विषयवस्तुहरूलाई अनुमति दिने खुकुलो सेन्सरशिपले रचनात्मकतालाई प्रोत्साहन गर्न सक्छ । दक्षिण कोरिया र फ्रान्स जस्ता देशहरूले सिनेमालाई ठूलो मात्रामा कोष सहयोग प्रदान गर्छन् । नेपालले पनि गर्नुपर्छ।
७. डिजिटल विस्तार र OTT प्लेटफर्महरू ।
NepalFlix, CineDeal र विश्वव्यापी खेलाडीहरू
Net flix, Amazon Prime जस्ता प्लेटफर्महरूको साथ पाएमा नेपाली चलचित्रहरू व्यापक रुपमा दर्शक समक्ष पुग्न सक्छन् । वेब श्रृंखला र छोटो चलचित्रहरूलाई पनि प्रोत्साहन गर्नुपर्छ ।
८. संगीत र पृष्ठभूमि संगीत
नेपाली सिनेमाले प्रतिष्ठित गीतहरू उत्पादन गरेको छ, तर पृष्ठभूमि संगीतहरूलाई बढी ध्यान दिन आवश्यक छ ।
९. चलचित्र महोत्सव र विश्वव्यापी सहकार्य ।
कान्स, बर्लिन वा बुसानमा चलचित्रहरू सहभागी हुँदा नेपालको छवि बढाउन सक्छ । अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगका साथ द ब्ल्याक हेन जस्ता विदेशी फिल्म निर्माताहरूसँग सह–निर्माणले ब्यापकता एवं परिपक्कता ल्याउन सक्छ ।
१०. बलियो मार्केटिंग र वितरण ।
धेरै नेपाली चलचित्रहरू कमजोर प्रचार÷प्रसारका कारण
असफल भैराखेका हुन्छन् । सामाजिक सञ्जाल, अन्तर्राष्ट्रिय उपशीर्षक र रणनीतिक रिलीजहरूले मद्दत गर्न सक्छन् ।
नेपाली सिनेमाले विश्वव्यापी प्रवृत्तिाबाट के सिक्न सक्छ?
१. रोमान्स र नाटकभन्दा बाहिरका विविध विधाह
हलिउड विज्ञान कथा इन्टरस्टेलरमा फस्टाउँछ, कोरियाले थ्रिलर प्यारासाइटमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छ र भारतले ऐतिहासिक महाकाव्य बाहुबलीसँग प्रयोग गर्छ । नेपालले डरलाग्दो, काल्पनिक र युद्धका फिल्महरू अन्वेषण गर्नुपर्छ ।
२. उच्च–गुणस्तरको वेब शृंखला र छोटो फिल्महरु
विश्वव्यापी दर्शकहरू डिजिटल सामग्रीमा सर्दैछन् । नेपाली
फिल्म निर्माताहरूले वेब शृंखला र युट्युब छोटो फिल्महरूमा लगानी गर्नुपर्छ ।
३. फ्रेन्चाइज र ब्रमाण्ड निर्माण
मार्वल, केजीएफ र बाहुबलीले सिनेमा ब्रह्माण्ड सिर्जना गरे ।
नेपालले महाभारत, भानुभक्तको कथाहरू वा गोर्खा वारियर्सलाई फ्रेन्चाइजीमा रूपान्तरण गर्न सक्छ ।
४. विश्वव्यापी पहु“चको लागि डबिङ र उपशीर्षक
स्क्विड गेम र आरआरआर जस्तै अन्तर्राष्ट्रिय अपीलको लागि नेपाली फिल्महरूलाई अंग्रेजी, हिन्दी र अन्य भाषाहरूमा डब गर्नुपर्छ ।
५. महिला–नेतृत्व र समावेशी कथाहरु
विश्वव्यापी सिनेमाले महिला सशक्तिकरणलाई अगाडि बढाइरहेको छ वन्डर वुमन, क्वीन जस्ता फिल्म बाट । नेपाललाई छक्का पञ्जा महिला–केन्द्रित हाँस्य र हलकारा जस्ता ग्रामीण संघर्ष देखाइएका फिल्महरू चाहिन्छ ।
६. वातावरणीय र सामाजिक सान्दर्भिक
विषयवस्तुहरु
जलवायु परिवर्तन (माथि नहेर्नुहोस्), मानसिक स्वास्थ्य
(जोकर) र बसाइँ सराइ विश्वव्यापी मुद्दाहरू हुन् । नेपाली
चलचित्रहरूले यी विषयहरूलाई साहसपूर्वक सम्बोधन गर्नुपर्छ ।
७. उन्नत CGI र एनिमेसन ।
नेपालमा एनिमेसन प्रतिभा छ । धेरै बिदेशी चलचित्रहरुमा काम गरेर देखाई सकेका छन् । जस्तै अवतार जसको लागि उनीहरूले काम गरेका छन्, तर त्यसको लागी लगानी गर्नु पर्ने देखिन्छ।
८. क्रसओभर को अपील ।
RRR र Parasite जस्ता चलचित्रहरूले स्थानीय कथाहरूलाई विश्वव्यापी भावनाहरूसँग मिसाउँछन् । नेपाली चलचित्रले पनि त्यस्तै गर्नुपर्छ । नेपाल र बिदेशी बिषयलाई समेटने गरी बनाऊनु पर्छ।
निष्कर्षः अगाडिको बाटो ।
नेपाली चलचित्रले उत्पादन, मार्केटिङ र वितरणमा विश्वव्यापी प्रविधिहरू अपनाउँदै प्रामाणिक कथाहरू सुनाएर आफ्नो जरा बलियो बनाउनुपर्छ । मौलिक सामग्री, प्राविधिक स्तरोन्नति र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्यमा ध्यान केन्द्रित गर्यैा भने यसले नेपालको विश्व चलचित्रमा स्थान बनाउन सक्छ ।
(नेपाल चलचित्र संघको ५० औं साधारणसभामा प्रकाशित स्मारिकाबाट)
-1764752260.jpg)
-1764738164.jpg)
-1764052037.jpg)
